Ouderen thuis laten voelen in de wijk
Van: KBO-Brabant

Wat je moet weten


Oud worden is een veel complexer proces dan we dachten en er is weinig aandacht voor wat het
betekent voor ouderen om oud te worden. Wat gebeurt er fysiek als je ouder wordt? Wat zijn de sociale
gevolgen ervan? Hoe kun je daar in de buurt of vanuit je bewonersinitiatief rekening mee houden?
Dit artikel is geschreven naar aanleiding van de bijeenkomst Ouderen Thuis in de wijk. Deze bijeenkomst organiseerden we samen met ouderenfondsen RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo.
De presentatie was in handen van Rieke Schouten en Heleen Andre de la Porte.


Wat je moet weten over ouder worden
De levensverwachting van veel mensen in Nederland stijgt. Meer mensen zijn oud, en de oude mensen worden ook ouder. Ondertussen komt ouderdom nog steeds met gebreken. Er zijn veel meer ouderen met meer dan één chronische aandoeningen. Sommige van die aandoeningen maken het best lastig om een gelijkwaardig gesprek te voeren. Maar spring niet te gauw naar conclusies! Als ouderen veel over zichzelf praten, hoeft dat niet te zijn omdat ze geen belangstelling voor hun gesprekspartner hebben. Het kan bijvoorbeeld zijn dat ze niet goed horen wat er om hen heen wordt gezegd. Dan is het makkelijker om contact te maken door zelf het woord te nemen. Tel daarbij op dat ouder worden er vaak voor zorgt dat mensen naar binnen gekeerd raken. Dat maakt (snel) reageren in gesprekken lastiger.

Zelf in beweging komen wordt moeilijker
Dat is niet de enige verandering die optreedt. Bij ouderen gaan hogere functies zoals initiatief nemen, empathie tonen, plannen sneller achteruit. Daardoor kan het moeilijker worden om iets te ondernemen of je in te leven in het verhaal van iemand anders. Is het dan zo dat alles minder wordt bij het ouder worden? Nee! Als je kijkt naar de kennis van betekenissen, bijvoorbeeld van moeilijke woorden, dan lijkt die kennis door te blijven groeien, en ook op hoge leeftijd leren mensen nieuwe woorden bij. Het verwerken van nieuwe informatie gaat wel wat trager. Uit onderzoek is ook bekend dat hoe drukker en actiever iemand is, hoe langer de hersenen het goed vol blijven houden. Je kunt gedurende het leven een cognitieve reserve opbouwen. Daarmee is dat proces van ouder worden niet te stoppen, maar wel te vertragen met zo’n 5 á 6 jaar.

Oude mensen? Dat zijn vooral ándere mensen
De ouderdom komt dus (ook) met gebreken, en het wordt sterk geassocieerd met achteruitgang en verlies. Het negatieve beeld over ouderen en veroudering overheerst het positieve beeld. Het negatieve beeld geldt bovendien nog sterker voor oude vrouwen, terwijl oude mannen nog wel gezien worden als erudiet. Ouderen hebben zelf ook last van dat negatieve beeld over ouderdom. In gesprekken tussen ouderen en onderzoekers van Leyden Academy, merkte een oudere bijvoorbeeld op “dat door jongeren dus heel veel gedacht is dat je vervelend bent en dat wat je zegt niet meer interessant is. Dat je vertraagd bent, dat soort dingen. Je voelt je gewoon buiten de maatschappij.” Ouderen gaan dat door die beeldvorming sterker geloven. Tegelijkertijd kwam uit dat onderzoek ook een ander beeld naar voren. Mensen zien niet zichzelf als oud, nee, oude mensen, dat zijn toch vooral de anderen! Zo vertelde een oudere deelnemer aan het onderzoek: “nee, tuurlijk is het ook wel positief, zo heb ik meer tijd en ik doe enorm veel zoals ik al vertelde. Maar nee, ik heb nooit iets met ouderen gehad en ouderdom en zie het wel als iets zwarts ja.” Uit onderzoek is ook bekend dat hoe drukker en actiever iemand is, hoe langer de hersenen het goed vol blijven houden.

Manieren om met ouder worden om te gaan
Iedere senior of oudere gaat op een andere manier om met oud worden. ‘’Wie zich met innerlijke vrijheid opnieuw weet uit te vinden, wordt waardig oud’’, zegt Frits de Lange. Hij is hoogleraar ethiek en theoloog, beschrijft drie verschillende reacties op het verlies dat ouder worden met zich mee kan brengen. De ontkenning van het verlies is de eerste. Iemand ontkent het nieuwe beeld van zichzelf, en weigert zichzelf anders te zien. Daardoor kunnen mensen zich opsluiten in het verleden. Een andere manier om ermee om te gaan is het verlies te erkennen, terwijl je zelfbeeld nog steeds niet al te veel wijzigt. Wel gebruik je bijvoorbeeld hulpmiddelen om het verlies zoveel mogelijk te compenseren. Ten slotte kun je accommoderen, dat wil zeggen: het verlies helemaal erkennen, en in staat zijn om jezelf opnieuw uit te vinden. Je kunt op een gegeven moment minder, maar welke andere dingen komen daarvoor in de plaats? Kampeervakantie in Frankrijk zit er niet in, maar kun je hier wel een paar nachten met de auto weg en daar van genieten?

Organiseer je mét of vóór oudere buurtbewoners?
Wat kan je met deze kennis in je bewonersinitiatief? Het is goed om te bedenken dat we het vaak over ouderen hebben als doelgroep. Iets bedenken vóór ouderen, daarmee zijn we bekend. Tegelijkertijd kunnen oude mensen (en wat is oud eigenlijk? 65 jaar? 90 jaar?) net zo goed vrijwilliger zijn, zelf een initiatief oprichten. Of ze zetten zich in voor wijkrestaurants of als vrijwilliger bij een kinderboerderij of zorgcentrum. Wees je dus bewust van het feit dat ouderen niet sowieso de doelgroep van een bijeenkomst of project zijn, maar activiteiten in de buurt net zo goed organiseren.
De grens tussen betutteling en zorg is flinterdun. Het advies: vul niet in wat ouderen willen, ga deze groep bewoners niet pamperen, of het denken van ze overnemen. Toegegeven: de grens tussen empathie tonen en pamperen is lastig, want veel ouderen zijn ook kwetsbaar, langzamer en iets meer op zichzelf gericht. Begin bij de oudere zelf.

2 ideeën van projecten in de buurt rondom film, muziek en kunst

1. (Niet meer) In je Uppie | Soms hebben senioren behoefte om te praten over ervaringen en
gebeurtenissen uit het leven die nog niet helemaal zijn afgerond. Samen filmfragmenten bekijken is de
basis voor ontmoeting die zulke gesprekken op gang brengt. Dat is ook een veilig startpunt, dat zeker
met een goede gespreksleider de ruimte biedt om schurende thema’s zoals spijt, afscheid, geheim en
vertrouwen te bespreken. Meer over In je Uppie
Zo’n bijeenkomst waar mensen kunnen praten met mensen van hun eigen leeftijd, komt tegemoet aan
een specifieke vorm van eenzaamheid die sommige ouderen ervaren. Veel mensen op leeftijd voelen zich emotioneel alleen. Rieke: “De mensen die je van haver tot gort kennen, weten hoe je als kind was, hoe je opgegroeid bent, en de keerpunten van je leven kennen – die mensen zijn er veel minder. Dat kan reden
zijn om te kijken hoe je oudere leeftijdsgenoten in de buurt bij elkaar kunt brengen.”

2. Samen schrijven | Kunst: iedereen heeft er wel een mening over. Het kan je ongemakkelijk maken,
hangt samen met je sociale voorkeuren, met je lichamelijk functioneren en zingeving. Een van de
deelnemers op de bijeenkomst gaf aan dat ze poëzie schrijft met oudere mensen. “Mensen zijn in het
begin wat terughoudend. Na een tijdje gaan ze meer opschrijven. Dan wordt het meer spelen en komen
ze op andere gespreksonderwerpen. Dan maakt het niet uit hoe oud je bent, of hoe goed je nu precies
bent in schrijven.”






Verzamelen van Amerikaanse Brandweerauto’s
door: Simon van der Steen

Als kleine jongen woonde ik al in de Gasthuisstraat en de brandweerkazerne was daarom heel dichtbij. Als de sirene vanuit de kerk loeide zorgde je ervoor dat ja als een van de eersten met je fiets en later met bromfiets bij de kazerne aankwam om te vernemen waar het brand was.
Dan ging je er als een razende van door en soms was je al eerder bij de brand dan de brandweerwagens. Kwam je wat later dan kon je altijd nog achter een brandweerwagen aanrijden. Maar dan moest je wel hard kunnen fietsen.
Vroeg je destijds aan jongens wat ze later wilden worden, dan zeiden deze vaak: brandweerman. Zo ook ik, maar dat is er nooit van gekomen. Mijn hele werkzame leven heb ik altijd in plaatsen buiten Oirschot gewerkt en was een functie bij de vrijwillige brandweer ondenkbaar.
Wel bleef mijn belangstelling bestaan uit de machtige wagens waarmee de brandweer was uitgerust. Na het zien van de film Convoy uit 1978 kreeg ik steeds meer interesse in grote vrachtwagens en voornamelijk die in Amerika en Australië rondrijden. Hoe machtig mooi zou het zijn om daarmee over de grote wegen te kunnen rijden.
Ik ben toen begonnen met het verzamelen van miniatuur vrachtwagens en na enkele jaren had ik er zoveel dat ik er eigenlijk geen plaats meer voor had. Daarom begon ik uit te kijken naar een andere invulling van mijn verzameling. Ik wilde mij gaan toeleggen op een specifieke soort vrachtwagens. Daarbij kwam als eerste de brandweerwagen naar voren.
Mijn interesse in het verzamelen van Amerikaanse brandweerwagens is eigenlijk ontstaan doordat ik van een familielid, die tijdelijk ik Amerika woonde, een model opgestuurd kreeg uit Denver.
Het verzamelen ging gelukkig niet zo snel als bij de vrachtwagens, want het is toch een dure hobby. Om af en toe een model te kopen ging ik destijds naar de NAMAC in Houten waar enkele malen per jaar een miniatuurauto-beurs werd gehouden.
Na de verwoestende aanslag op 11 september 2001 op de WTC-gebouwen in New York ben ik mij verder gaan specialiseren in het verzamelen van brandweerwagens van FDNY (brandweer New York).
Deze werkelijk schitterende modellen trekken altijd veel aandacht bij het uitrijden. Brandweerlieden worden nog steeds gezien als ware helden.
In de loop van de jaren had ik een verzameling opgebouwd van ongeveer 200 (grote en kleine) modellen. Daarnaast had ik ook vele boeken, tijdschriften, helmen, kleding, foto’s etc.
Een verzameling waar je met plezier naar kon kijken en mee bezig zijn.
Maar je wordt ouder en je krijgt andere interesses. In de vitrinekasten stonden de modellen steeds meer te verstoffen, zodat ik in 2014 heb besloten mijn verzameling van de hand te doen. Inmiddels is mijn hele verzameling overgegaan op enkele ander fervente Amerikaanse brandweerverzamelaars en heb ik alleen nog het model over waarmee het is begonnen, namelijk het model uit Denver. Ook heb ik nog een digitale fotoverzameling van mijn gehele verzameling, zodat ik toch nog eens naar kan kijken.

Overleden leden van onze KBO

Wij gedenken hierbij de overleden leden van de afgelopen maand:
Piet Louwers, Frans Jacobs,

Note:
Het bestuur zou het fijn vinden als u ons doorgeeft wanneer leden zijn overleden, wij kunnen hieraan dan aandacht besteden. Ook horen wij graag als u bent verhuisd.

Maaltijdservice

Dé Maaltijdservice bezorgt dagelijks warme maaltijden in Oirschot en omgeving. Tevens bezorgen wij koelverse of vriesverse maaltijden en boodschappen.
Deze voorziening is speciaal bedoeld voor hen die tijdelijk of langdurig niet zelf willen of kunnen koken. Alle maaltijden worden bezorgd door vrijwilligers die uit de regio komen. Velen doen dit al tientallen jaren. Zij nemen voldoende tijd om een praatje te maken, de bestellijst mee helpen invullen of te controleren en de maaltijden eventueel in de koelkast te zetten. Uiteraard volgens de laatste coronaregels. Tevens houden zij ook nog een oogje in het zeil. Met een ruime keuze uit zo’n 75 maaltijden heeft Dé Maaltijdservice maaltijden voor iedere wens en smaak.
Van Hollandse pot tot een Oosterse maaltijd of liever vegetarisch eten? Dé Maaltijdservice houdt rekening met uw dieetwensen en levert de maaltijden en/of boodschappen gratis bij u aan huis.
Heeft u interesse? Of wilt u alvast vrijblijvend een maaltijd proeven? Bel 085 902 26 66 of mail via info@demaaltijdserviceviajoriszorg.nl. Colinda of Sabine staan u graag te woord!


Uw KBO-contributie 2021 retour via zorgverzekeraar VGZ

Als u een aanvullende zorgverzekering heeft van VGZ onder het collectief van KBO-Brabant, dan kunt u ook in 2021 uw KBO-contributie tot maximaal 25 euro retour per persoon ontvangen. Het indienen van uw declaratie gaat in 2021 heel eenvoudig.

Bent u niet digitaal actief?

Let op! Indien u en uw partner allebei lid zijn van KBO-Brabant én aanvullend verzekerd bij VGZ, dan kunt u beiden uw KBO-lidmaatschapskosten declareren. U dient dan wel ieder apart een formulier voor terugvordering contributie in te vullen op onze website of telefonisch via het secretariaat van KBO-Brabant.


Gratis Huistekst
van: KBO Brabant

Iedereen wil graag veilig en comfortabel wonen. De meeste mensen zullen, wanneer ze ouder worden, gewoon blijven wonen in hun huidige woning. Door veranderde regelgeving bestaat het verzorgingshuis eigenlijk niet meer. Daarmee is iedereen verantwoordelijk geworden voor de veiligheid in zijn woning. Er zijn veel slimme en (vaak) kleine oplossingen waarmee u uw woning kunt verbeteren. Zodat uw huis zo lang mogelijk uw thuis kan blijven! Wist u dat u gratis advies op maat kunt krijgen van een vrijwillige woonadviseur van KBO? Vanwege corona gebeurt dit momenteel doorgaans telefonisch, maar zodra het past in de regelgeving van het RIVM, kunt u de woonadviseur vragen om langs te komen voor een huisbezoek. U loopt dan samen door uw woning en krijgt een persoonlijk woonadvies met daarin de verbeterpunten van uw woning. Het woonadvies geeft ook een indicatie van de kosten. U kunt daarna zelf aan de slag gaan of er een professional bij halen. De keus is aan u.
De woonadviseur in Oirschot is Paul Stoffels. U kunt zich aanmelden op de website van KBO-Brabant (Formulier Huistest - KBO-Brabant), per e-mail (info@kbo-brabant.nl) of telefonisch: 073-6444066.

Brabants dialect
van: Harrie van Nunen

Brabanders hebben een prachtig dialect, maar af en toe zijn ze voor buitenstaanders ietwat onverstaanbaar. Daarom maakt Glamour’s Brabantse Jessie een lijst met typische Brabantse uitspraken, woorden en benamingen die alleen mensen uit Noord-Brabant kennen (en jij vanaf nu ook):

1.Eten en drinken
We bestellen 's ochtend geen brood bij de bakker, maar een mik. In de middag gaan we op de koffie bij onze vriend(in). We drinken dan een kumke koffie en hebben het keigezellig. En als we thuis komen heeft ons mam heerlijk gekookt: we eten petozzie, oftewel: stamppot.
2.Ik zoek het nie(t)
Wat zoek je precies, hoor ik je denken. Niks, we zoeken niks. We hebben er gewoon geen zin in.
3.Zeik nie lauw
Wanneer iemand je ‘de zeik nie lauw’ maakt, ben je niet bang voor diegene.
4.Zund
Zonde!
5.Bekant
Als iets bijna gebeurt, dan gebeurt het bekant. 'Dalik' kan ook.
6.Ocherm
Wanneer we medelijden met je hebben, kijken we je zielig aan en zeggen we ‘ocherm’.
7.Gekruld
'Ut hèt ‘r flink gekruld' heeft niks met krullen te maken, maar betekent dat er ergens een fikse ruzie is geweest.
8.Peperkoek
Heel Nederland zegt ontbijtkoek, maar Brabanders blijven het stug peperkoek noemen.
9.Houdoe
Houdoe én bedankt! Wanneer we ergens weggaan zeggen we geen dag, doei of tot ziens. We roepen hard 'houdoe' en steken onze hand op.
10.Benamingen
Er zijn verschillende benamingen voor je familieleden en vrienden. Uiteraard noemen we onze ouders: ons mam en ons pap. De ouders van je beste vriendin noemen we gullie mam en pap. Je broertje is je bruur. Als je de ‘broer van’ bent, ben je ‘er een bruur af’. Je echtgenoot is niet je man, maar ‘munne mens’. Kleine kinderen noemen we kèinder.
Lange Brabantse nachten beleef je met je vrienden. In het dialect: je maoten. Meisjes noemen we dôrskes, dèrkes, dûrske, mechjes of meskes. Jongens zijn junskes, mennekes of kjels.
11.Telefoon opnemen
In Brabant is het gebruikelijk dat je de telefoon opneemt en dan je voornaam langer maakt. Stel: je belt je oom Jos. Dit is hoe hij de telefoon opneemt: ‘Hallo meh Josse.’ Het kan met allerlei verschillende namen natuurlijk: meh Berties, Dreaas of Arnoos. Net hoe ze heten.
12.Fout Nederlands
Brabanders hebben er een handje van om Brabantse woorden/zinnen fout door te voeren naar het Nederlands. Zorgt wel voor hilarische situaties:




Lantaarntje
door: Henk van de Wal

Lieve mensen,
“Als je mensen serieus neemt en ruimte geeft om af te wijken, blijf je bij elkaar”, zei Boris van der Ham van het Humanistisch Verbond in het Nederlands Dagblad, 14 november 2020.
Open staan voor elkaar, zonder vooroordelen, mensen de vrijheid geven om zichzelf te zijn, mensen ontmoeten in de kern zoals ze zijn, dan blijft de wereld mooier.



  Secretariaat: de Vier Uitersten 17 5684 BN Oirschot   E-mail: info@kbo-oirschot.nl